تمام­ واحدهای پولی ایران+اسامی

یکای پولی یک کشور، نام پول رایج در آن کشور است و واحدی برای سنجش داد و ستد کالا و خدمات ‌می‌باشد که در آسان­‌سازی مبادله کالا و خدمات نقشی اساسی دارد. برای نمونه واحد پول کشور عراق دینار و واحد پول کشور آمریکا دلار است.
براساس ماده یک قانون پولی و بانکی کشور، واحد پول ایران ریال است و هر ریال به 100 دینار تقسیم می‌­شود اما چون ریال واحد کم ارزشی است، تقسیمات آن در حسابداری به­ کار نمی‌­رود. واحد پول ایران در اواخر دوره قاجاریه تومان بوده و هر تومان برابر 10 قِران بود.
طبق قانون آحاد در سال 1308 خورشیدی واحد پول از تومان به ریال تغییر یافت این قانون از سال 1311 ( 1932 میلادی) اجرایی شد ولی واحد غیر رسمی تومان ( 10 ریال ) همچنان برای شمارش پول در ایران به­‌کار می­رود.
بر پایه قانون پولی و بانکی مصوب سال 1339 هر ریال برابر 117216 0/0گرم طلای خالص ( 24 عیار ) یعنی هر گرم طلا برابر 24/85 ریال در نظر گرفته شده است. همچنین بر اساس قانون پولی و بانکی مصوب سال 1351 هر ریال برابر0108055/0 گرم طلای خالص است . یعنی هر گرم طلا برابر 54/92 ریال بوده است.
در طول تاریخ از دوره هخامنشی تاکنون، بیش از 50 واحد پولی در ایران مورد استفاده قرار گرفته که نام این واحدها به همراه شرحی مختصر در جدول زیر آورده شده است.
به گزارش تسنیم، علاوه بر این موارد در متون ادبی و تاریخی از دو واحد «اسپرنه» و «شهروا» نیز نام برده شده است. در لغت نامه دهخدا از اسپرنه به عنوان واحد پول و مبادله در اوستا یاد شده است. در لغت نامه معین از شهروا به عنوان زر ناسره یاد می­شود. گویند پادشاهی زر قلب و ناسره زد و آن­را به تندخویی در ملک خود رایج گردانید.
استاد سخن سعدی در گلستان پس از حکایتی می­گوید: وجود مردم دانا مثال زر طلاست/ به هر کجا برود قدر و قیمتش دانند/ بزرگزاده نادان به شهروا ماند/ که در دیار غریبش به هیچ نستانند
در ادامه جدول واحدهای پول‌های ایران را از ابتدا تا کنون مشاهده می کنید؛

ردیف


نام واحد


name


شرح

1


دریک


Daric


Darik واحد سکه طلای هخامنشی برگرفته از نام داریوش به وزن 8/41 گرم

2


شکل


Sheqel


Sigloi واحد سکه نقره هخامنشی به وزن 5/6 گرم

3


تالان


Talan


واحد شمش طلای هخامنشی برابر با 300 دریک

4


مین


Min


واحد وزن برابر یک پنجاهم تالان

5


کرشه


karsha


واحد سکه نقره کوچکتر از شکل

6


استاتر


stater


واحد سکه ساتراپ های هخامنشی و طلا و نقره مقدونی

7


دراخما


drachma


واحد سکه نقره سلوکی و پارتی

8


ابول


obole


سکه نقره به وزن یک ششم دراخما

9


کالکو


kalco


واحد سکه مسی سلوکی و پارتی

10


دینار


dinar


واحد سکه طلای ساسانی برابر 20 درم

11


درم


deram


واحد سکه نقره ساسانی ، در حال حاضر واحد پول ارمنستان است.

12


دانگ


dong


سکه نقره ساسانی به وزن یک ششم درم

13


پشیز


pashiz


سکه مسین دوره ساسانی

14


درهم


darham


واحد سکه های نقره دوره اسلامی در ایران

15


فلوس


folos


واحد سکه های مسین دوره اسلامی در ایران

16


یمینی


yamini


واحد سکه طلای سلطان محمود غزنوی

17


محمودی


mahmoudi


واحد سکه دوره غزنویان

18


تنگه


tonge


واحد سکه مسین دوره تیموریان

19


چاو


chav


واحد اسکناس دوره ایلخانی سال 693 ق . در چین نیز رایج بوده است.

20


شاهی


shahi


واحد سکه صفوی ،زندیه،افشاریه،قاجار و پهلوی، معادل50 دینار یا دو پول

21


غازی


ghazi


سکه ریز مسین دوره صفوی و قاجار(سکه معروف پنغازی) پنج دینار

22


پول


pool


سکه کوچک مسی دوره قاجار معادل بیست و پنج دینار

23


اشرفی


ashrafi


سکه طلا برگرفته از نام ملک اشرف ایوبی از دوره صفویه رایج بوده است.

24


محمدی


mohammadi


معادل 100 دینار، ازنام سلطان محمد خدابنده گرفته شده است.

25


غازبکی


ghazbeyki


سکه مسین یک دهم شاهی در دوره صفویه ده دینار

26


دوزاری


dozari


سکه معادل دو هزار دینار یا نیم مثقال طلا یا شش نخود

27


بیستی


bisti


سکه بیضی شکل دوره صفوی، هر 2/5 بیستی معادل یک شاهی بود.

28


عباسی


abbasi


سکه نقره از نام شاه عباس صفوی گرفته شده است.معادل چهار شاهی و دویست دینار

29


مهراشرفی


mohrashrafi


سکه طلا دوره صفوی ، زند ،افشاریه

30


صناری


sannari


سکه مسین دوره زندیه و قاجار معادل صد دینار

31


روپی


ruppi


سکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان

32


نادری


naderi


سکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان

33


روپیه


ruppieh


سکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان

34


ریال


rial


سکه نقره برابر 1250دینار قاجاریه و دوره پهلوی و جمهوری اسلامی معادل صد دینار

35


تومان


toman


سکه طلای دوره قاجار و پهلوی اول معادل ده هزار دینار(در اصل ریشه مغولی دارد.)

36


پاپتی


papati


سکه مسین قاجاری

37


پاپاسی


papassi


سکه مسین قاجاری

38


لاری


lari


شمش نقره ضرب لار

39


قروش


qurush


سکه مسین در بخشهایی از ایران رایج بوده و در حال حاضر از اجزای واحد پول ترکیه

40


قران


qiran


سکه نقره قاجار معادل هزار دینار

41


صاحبقران


sahibqiran


سکه نقره فتحعلی شاه قاجار معادل هزار دینار

42


پنج هزاری


panzari


سکه طلای قاجاریه معادل پنج هزار دینار و معادل نیم مثقال طلا(دوازده نخود)

43


پول سفید


poolesefid


سکه نقره معادل بیست و پنج دینار قاجاریه

44


پول سیاه


poolesiah


سکه مسین معادل 12/5 دینار دوره قاجار

45


ربعی


robei


سکه نقره به ارزش 250 دینار و سکه طلا به ارزش 2500 دینار

46


هزاری


hezari


سکه نقره قاجاریه به ارزش هزار دینار

47


مثقالی


mesghali


سکه طلای دوره محمد شاه قاجار

48


چندک


chandak


سکه مسین قاجاری برابر دو غاز

49


پناباد


panabad


سکه ضرب شده در پناه آباد شوش معادل نیم ریال

50


کشورستانی


keshvarestani


سکه دوره قاجار در بخش هایی از کشور رایج بوده است.

51


کلوار


kalvar


سکه دوره قاجار معادل نیم شاهی در بروجرد رایج بوده است.

52


قمری


ghamari


سکه دوره قاجار رایج در خوزستان

53


کرور


kurur


یکای هندی برابر ده میلیون ولی در ایران هر نیم میلیون معادل یک کرور بود.

54


پهلوی


pahlavi


سکه طلای دوره پهلوی

55


بهار آزادی


Bahar-e-azadi


سکه طلای جمهوری اسلامی