ماهیان چرخان از بن‌مایه‌های بسیار ماندگار در هنر ایران، از دوران پیش از تاریخ تا امروز، هستند که بارها بر روی سفالینه‌ها و ظروف فلزی تصویر شده‌اند. از زیباترین نقش‌مایه‌های قالی ایرانی نیز طرح ماهی در هم - معروف به هراتی - است. این نوشتار می‌کوشد مفهوم نمادین این نقش را با یاری گرفتن از ادبیات اوستایی و آثار هنری آشکار سازد.

بسیاری از نقوش رایج در هنرهای ایرانی بازمانده از باورهای دینی و اسطورگانی پیش از اسلام‌اند. هنرمند ایرانی، زیر سلطه‌ی بیگانه، با تکرار این نقش‌مایه‌ها یاد مجد و شکوه اجدادش را زنده نگه داشته است. شََوندِ به‌جا ماندن برخی از این بن‌مایه‌ها تا امروز را می‌توان پیوستگی سنت‌های هنری و هم‌گونی آرزوهای ما با نیاکان‌مان دانست. نقش‌هایی که بر پایه‌ی چرخش بنا شده‌اند ـ مثل سوآستیکا (مهر گَردان یا صلیب شکسته)، و گرفت‌و‌گیر ـ از جمله‌ی آشناترین طرح‌ها در هنر ایرانی‌اند. این امر آشکارگر اهمیت نظام گردنده‌ی گیتی در اندیشه‌ی ایرانی است، و ماهیان چرخان از مهم‌ترین این نقش‌ها هستند.





معنای نمادین ماهی
بر پایه‌ی باوری باستانی، زمین بر روی شاخ‌های گاوی قرار دارد و این گاو بر پشت یک ماهی ایستاده است (دهخدا 1377: 20059). از این روی، در ادبیات ما ماهی تکیه‌گاه زندگی زمینی است:

زمین هفت کشور به شاهی تو راست
سر ماه تا پشت ماهی تو راست
(فردوسی)
گاو ز ماهی فرو جهد گه رزمت
گر تو زمین را ز نوک نیزه بخاری
(فرخی)
چو بر شیرین مقرر گشت شاهی
فروغ ملک بر مه شد ز ماهی
(نظامی)

نزد صوفیه ماهی عبارت است از «عارف کامل» و این معنی به حسب استغراقی که کاملان را در بحر معرفت است مناسبت تمام دارد (سجادی 1346: 83).
بر روی بسیاری از آثار هنری همه‌ی دوران‌های تاریخ ایران تصویر انتزاعی و کوتاه‌شده‌ی دو یا چند ماهی در برابر یکدیگر دیده می‌شود. این نشان یکی از تصویرهای منطقه‌البروج نیز هست.
ابوریحان بیرونی در التفهیم می‌نویسد: «که دوازدهم صورت سمکه، هم‌چون دو ماهی، یکی دنبال دیگری آویخته به رشته‌ی دراز» (فره‌وشی 1364: 64).
این مفهوم در گفتار بسیاری از شاعران ایرانی آشکار است:

ز ماهی به جام اندرون تا بره
نگاریده پیکر بدو یک‌سره
(فردوسی)
چو سر بر کرد ماه از برج ماهی
مه پیروز شد در برج شاهی
(نظامی)
ز گاو و کژدم و خرچنگ و ماهی
نیاید کار کردن زین نکوتر
(ناصرخسرو)

مطلب کامل درسایت مهرآفرین

گلیم بلوچ در در میان طایفه های بلوچ در خراسان شمالی و رضوی بافته می شود.معمولا ساختار این نوع گلیم به صورت بافت راه راه است ونقش های مختلفی از طرح ورنگ در هر ردیف آن دیده می شود.در طرح های این نوع گلیم رنگ های روشن مثل سبز، زرد، قرمزو رنگ های تیره مانند قهوه ای، قرمز تیره، شتری و آبی سیر مشاهده می شود.

ادامه مطلب در لینک زیر

استدیو طراحی فرش مهرآفرین فعالیت خود را از سال 1381 با طراحی سنتی و در شاخه فرش تبریز آغاز کرد.

در طی این سالها با کسب تجربه و مهارت های طراحی ، رنگبندی ، سایه گذاری فرش و همچنین اضافه شدن اساتید مجرب با نگاهی نو و جمع آوری تیمی خبره از دانش آموختگان فرش ، گروهی را گرد هم آوردیم که توانایی تولید بالاترین حجم طرح فرش دستباف و ماشینی را از نظر کمی و کیفی در سطح کشور داشته باشیم .

مجموعه مهرآفرین در حال حاضر با همکاری 45 نفر که متشکل از اساتید طراحی و دانش آموختگان فرش در حال فعالیت و تولید طرح فرش است.

تمام سعی ما این است با ارائه طرح های جدید در ابعاد و رجشمارهای متنوع بافندگان و تولیدکنندگان عزیز را با استانداردهای بالاتری از طرح و نقش آشنا و زمینه رونق این هنر باستانی را هرچه بیشتر فراهم آوریم .

در حال حاضر در بخش فرش دستباف رجشمارهای ظریف 60 ، 55 ، 50 ، 46 و درشت با رجشمار 32 در حال طراحی و آماده سازی است

از سایت مجموعه ما دیدن کنید
با تشکر